Hamilelikte Kusma

Hamilelikte kusma, genellikle gebeliğin 6. Haftasıyla birlikte yaşanan şikâyetlerden biridir. Bu süreçte oluşan bulantılar kusma, iştahsızlık, kilo verme ve kokulara karşı hassasiyetle birlikte değerlendirilir. Bulantı ve kusma daha çok sabahları etkili olduğundan, buna sabah hastalığı denilmektedir. Hamilelikte bulantı ve kusma gün boyu sürdüğünde, ayaktan ilaç tedavisine cevap vermediğinde, kadının beslenmesine engel olduğunda, günlük işlerini aksattığında, genel sağlığını bozduğunda ya da kilo vermesine neden olduğunda, ileri tetkiklerin yapılması ve tedavi edilmesi gerekir. Normalde hamilelikte bulantı ve kusma görülürken, bunun şiddetli yaşanması sadece gebelerin binde dördünde etkili olur. Bu sorun daha çok genç yaşında ilk gebeliğini yaşayanlarda görülür. Genellikle kilolu olanlarda, çoğul gebeliklerde ve sosyo kültürel seviyesi yüksek olan anne adaylarında daha sık görülür.

Hamileliğe bağlı ortaya çıkan fizyolojik estradiol ile HCG hormonlarının normalden fazla artması ya da bunların seviyesinin normal sınırlarda olmasına rağmen, anne adayının duyarlılığının fazla olması bulantı, kusma ve kokulardan tiksinme gibi bazı belirtilere sebep olabilir. Çoğul gebelik ve mol gebelik gibi durumlarda HCG daha fazla üretildiğinden, kusma şikâyetleri daha fazla olur.

Hamilelerde oluşan her kusma ve bulantıyı gebeliğe bağlamak doğru olmaz. Şiddetli olan, tedaviye cevap vermeyen bulantı ve kusma, ilk trimesterin bitmesinden sonra devam eden veya ikinci trimesterde başlayan yakınmalarda, diğer hastalıklar değerlendirmeye alınmalıdır. Bu belirtilere neden olabilecek hastalıklar arasında hepatit, mol gebeliği, pankreatit, safra kesesi iltihabı, zatürre, mide ve on iki parmak bağırsağı ülseri, sindirim sisteminde tıkanma, beyin tümörleri, over kisti boğulması gibi sorunlar bulunmaktadır. Bunlar nadir olarak görülse de yine de tanı aşamasında dikkate alınmalıdır.

Hamilelikte erken dönemde anne adaylarında aşırı bulantı ve kusma olması halinde, gebeliğin sağlıklı geçtiği, düşük olma olasılığının azaldığı bilinmekte, ancak bunun bilimsel olarak açıklaması yapılamamaktadır. Fakat kusmanın kontrol altına alınamaması halinde bu olumlu etkiler tersine dönebilir. Anne adayında kilo kaybı yaşanır, elektrolit dengesizliği oluşabilir, yetersiz besin alındığından bebekte gelişim geriliği oluşabilir. Anne adayları uygun şekilde tedavi edildiği takdirde, ilerleyen dönemlerde sorun yaşanmayacaktır.

Hamilelikte bulantı ve kusma yakınması olan anne adayları genel bir muayeneden geçirilerek, ultrason incelemesine tabi tutulurlar. Bu şekilde gebelik haftası belirlenir. Ayrıca inceleme sırasında mol gebelik ya da çoğul gebelik tespiti yapılabilir. Bu durumda tedavide farklı yaklaşımlar söz konusu olabilir. Yapılan tam idrar tetkiki sırasında, aç kalınan süre belirlenebilir. Çünkü açlık süresinin artması idrarda aseton başta olmak üzere, keton maddelerin artmasına neden olur. Keton miktarının yüksek olması oranında, gebelikteki bulantı ve kusma şiddetli olur. İdrarın yoğunluğu ve rengi genel sağlık üzerine bilgi edinilmesini saplar. Vücudun susuz kalması, idrar yolu enfeksiyonları bu şekilde tespit edilebilir. Kusma şikâyeti nedeniyle anne adayı ayaktan ilaçsız tedaviyle, yine ayaktan ilaçlı tedaviyle ya da yatarak serum ve ilaç tedavisiyle tedavi edilebilir. Bunlar yakınmaların derecesine göre tercih edilir.

Hamilelikte kusma şikâyeti genellikle gebelik haftasının ilerlemesine göre şiddetini azaltır. Genellikle ilk trimesterin sonunda, ikinci trimesterin başında 14. Haftaya kadar etkisini yitirir. Gebeliğin sonlandırılmasına kadar gidecek, etkili bir kusma sorununa nadir olarak rastlanmaktadır.