Hamilelikte Mantar

Hamilelikte mantar, özellikle hamileliğin son trimesterinde hücresel bağışıklığın azalması nedeniyle gelişimi daha kolay olur. Aynı zamanda gebelik süresinde vajinada glikojen adındaki maddenin artması da vajinal mantar enfeksiyonunun oluşumunu hızlandırır. Glikojenin artmasına sebep ise gebelik nedeniyle kandaki östrojen ile progesteron miktarının artmasıdır. Mantar enfeksiyonu erişkin kadınlarda ortalama olarak %75 oranında etkili olur. Ancak gebelik bunu tetikleyen bir durumdur. Mantar enfeksiyonuna farklı organizmalar neden olabilir. Ancak en sık görüleni Candida Albicans adındaki maya hücresidir. Enfeksiyonların yaklaşık %67-95 oranından bu mantar hücresi sorumludur.

Gebelik döneminde oluşan mantar enfeksiyonunun en önemli sebepleri arasında kadının bağışıklık sisteminin zayıflaması, progesteron ve östrojen hormon seviyelerinin artmasıdır. Vajinal mantar enfeksiyonu özellikle yaz aylarında artış gösterir. Yazın havuzların daha fazla kullanılması, klorun etkisi, ıslak mayo gibi etkenler mantarın gelişmesine zemin hazırlıyor. Gebe kadının eşinde mantar enfeksiyonu olması da mantar hücresinin cinsel yolla bulaşmasını sağlayabiliyor. Gebelik döneminde anne adayının daha fazla stres altında olması, vücut direncinin düşmesine neden olarak mantar enfeksiyonunu tetikleyebiliyor.

Vajinal mantar enfeksiyonu belirtilerinden en fazla görüleni kaşıntıdır. Özellikle geceleri şiddetlenen, sıcakla birlikte artış gösteren özellikteki kaşıntı çok rahatsızlık verir. Dış genital organda yanma çoğu kadında etkili olur. Bu idrar yaparken, idrarın temas ettiği yerlerde belirgin olarak hissedilir. Bazı gebelerde cinsel ilişkide ağrı yapabilir. Ancak mantar enfeksiyonunda her zaman akıntı olmaz. Akıntı olursa, beyaz renkte, içinde süt, peynir kesiği gibi parçacıklar olur. Ayrıca kötü bir kokuya neden olmaz. Eğer koku olursa, mantar enfeksiyonuna başka bir enfeksiyonun eşlik ettiği düşünülmelidir. Vajina ve vulvada şişlik ve kızarıklık görülebilir, vajina duvarında mantar plakları oluşur. Kaşınmayla birlikte vulvada soyulma ve kanamalar oluşabilir.

Mantar enfeksiyonunun teşhisi oldukça kolaydır. Hastanın muayenesinde, şikâyetlerin dinlenmesi halinde rahatça tanı konulabilir. Buna ilave olarak laboratuvar tetkikine bile gerek yoktur. Kültür almadan, akıntı örneğinin potasyum hidroksitle işlem yapılarak, mikroskopta incelenmesi teşhisi kesinleştirir.

Mantar enfeksiyonu tedavisi kolay olmasına rağmen, belli oranda tekrarlama riski bulunmaktadır. Uygulanan tedavide akut yakınmalar kolayca giderilir. Tekrarlayan enfeksiyonların nedeni, mantar hücresinin vajinada sağlam dokuların derinliklerine ilerlemesi ve kullanılan ilaçlardan etkilenmemesidir. Vajinada hücreler devamlı olarak yenilendiğinden, altta kalan bu mantar hücreleri yüzeye çıkmakta ve enfeksiyonu tekrarlamaktadır. Hastada kullanılan lokal ilaçlar fitil ya da kremler halinde olur. Gebe kadının bu tedavi sırasında naylon giysi kullanmaması, çamaşırların kaynatılması, ütülenmesi, vajinanın su yerine PH değeri uygun sabunlarla yıkaması tedavinin daha kolay yapılmasını sağlayacaktır.