Hamilelikte Şeker Hastalığı

Hamilelikte şeker hastalığı, kanda şeker seviyesinin yükselmesiyle oluşur. Şeker hastalığı hamile kadınlarda daha önceden var olabilir. Fakat bazı hallerde gebelik döneminde ortaya çıkabilir. Gebelikte şeker olarak tanımlanan gestasyonel diyabet, hamileliğin 24. Haftasından sonra yapılan tarama testleriyle belirlenebilir. Anne adayında kan şekerinin yükselmesi, bebekte de kan şekeri yükselmesine sebep olur. Özellikle gebeliğin son trimesterinde bebekte olan insülin salınımı artış gösterir. Bu nedenle bebekte kilo alımı yükselir, akciğerlerinde gelişim geriliği olur, kalp hastalığı ve sinir sistemi hastalıkları oluşabilir. Hamilelikten önce şeker hastalığı bulunan anne adaylarının gebelikten önce kadın doğum ve endokrinoloji doktoru ile diyetisyen kontrolüne girmesi ve bu konuda danışmanlık alması gerekir. Özellikle bebeğin sinir sisteminin desteklenmesi için, folik asit desteğinin alınması gerekir.

Hamile kadınlardaki şeker hastalığının belirlenmesi 24 ve 28. Haftalarda uygulanan şeker yükleme testiyle yapılır. Riskli gebeliklerde bu testin daha erken dönemde yapılması ve gerektiği takdirde belirli aralıklarla tekrar edilmesi gerekir. Yapılan test sonucunda, gerekli görülürse ayrıntılı şeker yükleme testleri uygulanabilir. İlk testte anne adayına 50 gram glikoz verilmektedir. Bir saat sonra kandaki şeker seviyesi 140 mg/dl üzerinde belirlenirse, 3 saat sürecek 100 gramlık glikoz ile test tekrarlanır. Bu şekilde şeker hastalığına kesin tanı konulabilir. Test sonucu alınana kadar kadının yemek yemeden, aktivitelerden kaçınması, doğru sonuç alınmasını sağlar.

Şeker yükleme testi sonucunda anne adayına koyulan şeker hastalığı teşhisi, diyet, egzersiz ya da insülin kullanımıyla kontrol altına alınabilir. Hamile olan kadınlarda, diğer şeker hastalarında olduğu gibi ağızdan kullanılan şeker ilaçları alınmaz. Yapılan tedaviyle gebelikte bebeğin tehlikeye girmesine, doğumdan sonra sorun yaşanmasına engel olunur. İnsülin kullanımı dışında, anne adayları kilolarına uygun şekilde diyet uygulamalıdır. Bu dönem boyunca anne adayında kan şekeri seviyesi devamlı olarak takip edilmelidir. Şeker hastalığı tanısı konulan anne adayları çikolata, dondurma, şerbetli tatlı, şeker içeren besinlerden uzak durmalıdır. Besinlerinin arasında kepekli makarna, esmer pirinç, bulgur yer almalıdır. Beyaz undan yapılan yiyecekler tüketilmemelidir. Doktorun önerdiği egzersizler düzenli olarak yapılmalıdır. Bunun için yürüyüş ve yüzme ideal egzersizler arasındadır. Bunlar kan şekerini kontrol etmekte yardımcı olur. Gestasyonel diyabet tespit edilen hastalar, doğum yaptıktan sonra 6 hafta içinde 75 gram oral glikoz testiyle yeniden değerlendirilmektedir. Bu yine gebelikte yapılan şeker yükleme testi gibi açken glikoz verilmesini takiben, 1-2 saat içinde kandaki şeker seviyelerine bakılmasıyla yapılır. Testin normal çıkması halinde, 3 yılda bir kan şekeri kontrolü yapılması gerekir. Hamilelikte olan şeker hastalığının daha sonraki gebeliklerde tekrarlama olasılığı %60 oranındadır.